publikacje

SCENARIUSZ  LEKCJI  „LIMERYKI  PO  NIEMIECKU”
Opracowała: Ewa Krupa

W ramach warsztatów translatorskich w swojej szkole przeprowadziłam nowatorską lekcję na temat: „Limeryków po niemiecku”. Chociaż ten gatunek wywodzący się z brytyjskiej tradycji literackiej nie zaadaptował się na stałe w literaturze niemieckiej, to jednak poprzez krótką i prostą formę doskonale nadaje się do twórczego tłumaczenia i pisania także w języku niemieckim. Dodatkową zaletą limeryków jest także zastosowanie nieskomplikowanego słownictwa, dzięki czemu pracę z tym żartobliwym wierszykiem można wprowadzić na każdym poziomie nauki języka.
                                                                                                    Ewa Krupa

Cele:

• Doskonalenie umiejętności językowych zarówno translatorskich jak i pisemnych,

• kształcenie receptywnych umiejętności ucznia np. dzięki zdolności przewidywania znaczeń słów i wyrażeń, interpretacji tekstu itp.,

• wzbogacenie słownictwa poprzez kontakt z tekstem literackim,

• zapoznanie z tradycyjną brytyjską formą żartobliwego wierszyka i próba przeniesienia go na grunt niemieckiej twórczości literackiej,

• zachęcenie do swobodnej twórczości pisarskiej i aktywnej pracy tłumaczeniowej,

• przezwyciężenie bariery niechęci do sięgania po teksty literackie,

• podnoszenie motywacji do nauki języka, dającej poczucie satysfakcji

Środki dydaktyczne: zbiór limeryków, kserokopie tekstów niemieckich i polskich, notatka na temat pochodzenia limeryków, ich twórców.

PRZEBIEG LEKCJI

1. Nauczyciel  w zależności od poziomu językowego uczniów zapoznaje ich w języku polskim lub języku niemieckim z formą limeryków.

Limeryk to pięciowersowy, żartobliwy wierszyk, wywodzący się z brytyjskiej tradycji literackiej, w którym zazwyczaj w pierwszym wersie zawsze wymienia się nazwę jakiejś miejscowości i wymienia się bohatera utworu, natomiast wersy 3 i 4 są zwykle krótsze od pozostałych.

Der/das Limerick ist ein englischer humorvoll – ironischer 5- Zeilen-Vers mit dem Reimschema aabba mit paradoxer oder grotesker Endzeile, nach einem ir. Gesellschaftslied benannt.

Limerick ist ein kurzes, oft scherzhaftes Gedicht in der Form aabba. Die erste Zeile enthält traditionell die handelnde Person und endet oft mit einer Ortsangabe, so dass der Name des Ortes oder des Landstrichs, auf den der Spottvers gemünzt ist, zugleich den Reim für die zweite und fünfte Zeile vorgibt. Dabei ist es durchaus erlaubt, den Reimen etwas Gewalt anzutun, sofern das der Pointe dient.

Ein Limerick erzählt meist eine Handlung, diese wird in der letzten Zeile zu einer komischen Pointe geführt.

Es gibt "saubere" und "schmutzige" (anzügliche, derbe) Limericks. Egal ob schmutzig oder sauber, ein guter Limerick muss intelligent und witzig sein.

2. Ćwiczeniem wstępnym do warsztatów tłumaczeniowych może być tworzenie przez uczniów prostych rymowanek np.:

              Ich habe keine Lust,                        Alle meine Puppen
              Was du gerne tust.                          Spielen in kleinen Gruppe. 

3. Podanie kilku przykładów limeryków w języku polskim lub niemieckim.

4. Zaprezentowanie przykładowej translacji limeryku oraz rozpoznanie przez uczniów na jego przykładzie cech tej formy np.:

   1. utwór pięciowersowy utrzymany w konwencji absurdu,

   2. wymieniona w pierwszym wersie osoba i miejsce,

   3. rym zachowany aa bb aa,

Beispiel:                                                   Przykład:

Eines  Sonntags in der Messe                     Pewnej niedzieli w kościele
Sah der Probst Lenchen, das kesse.            Zobaczył proboszcz Anielę
Und donnert um seit dieser Stunde               i od tej pory z ambony
Von der Kanzel mit eifernden Munde             wygrzmiewa jak nawiedzony
Über Evas Vertreibung die Lehr’                    o skutkach z raju wygnania
Und predigt gebogene Rückkehr.                  I konieczności nawracania.

                                                                               Piotr Maur

5. Uczniowie otrzymują kserokopie do tłumaczenia np. w grupach dwuosobowych - dla grup początkujących np. dwa wersy, dla grup bardziej zaawansowanych cały tekst prostego limeryku w języku niemieckim, np. Beispiele:

• Ein Limerick aus Ole Haldrups Buch der Limericks (Nereus Verlag, Marburg): (korrekter!) 

Jener Pkw-Fahrer aus Nizza,
Der im Tank seines Wagens nach Sprit sah,
    Flog kurz drauf mit 'nem Krach
    Durchs Garagenvordach
Einem staunenden Gast in die Pizza.

• Ein sehr schöner englischer Limerick ist dieser: 

A limerick packs laughs anatomical
Into space that is quite economical.
    But the good ones I’ve seen
    So seldom are clean,
And the clean ones so seldom are comical.

• Derselbe Limerick in einer Übertragung ins Deutsche: 

So ein Limerick bringt – anatomisch –
uns zum lachen, ganz knapp, ökonomisch.
    Doch die guten – Verszauber –
    sind zumeist nicht sehr sauber
und die sauberen meist nicht sehr komisch.

6. Uczniowie prezentują tekst oryginalny i efekty swojej pracy tłumaczeniowej na forum klasy. Aby mieć możliwość porównania wersji tłumaczeniowej kilku prac można dać 2-,3- osobowym grupom ten sam tekst.

7. Nauczyciel nakłania uczniów do samooceny twórczych prac, podsumowuje pracę na lekcji.

8. Zadaje pracę domową: Napisz limeryk na dowolny temat w języku niemieckim.

A oto przykładowe samodzielne prace uczniów:

„Der 7. Hochzeitstag”
Peter feiert heute Hochzeitstag,
er ist stolz darauf und mag,
wenn seine Frau so sagt:
„Sieben Jahre Sonnenschein
und so soll weiterhin sein“.

„Ein Gretchen“
Es war einmal ein Gretchen
Mit vielen schwarzen Strähnchen,
Sie mag malen und dichten.
Eines Tages sprach sie mit dem Mond
Dann wurde sie plötzlich blond.

„Für die Oma“
Keine Enkelin hat es so gut,
wie unsere kleine Ruth,
Mit einer Oma, die rund um die Uhr,
macht für sie eine Fehlerkorrektur
und so bekommt Ruth immer gute Zensur.

„Der Bierbauch“
Einige Männer sind trinkfest,
Die anderen dagegen trinken fest,
Der Biertrinker schafft beides,
Mit seinem Umfang von XXXL
Ist er in der Welt der dickste Kerl.

powrót