powrót

 

publikacje

 

Uczeń ze specyficznymi wymaganiami edukacyjnymi
Opracowała mgr Krystyna Wojt

„Dzieci potrzebują wsparcia,
jak rośliny wody”
Dreikurs

Z roku na rok przybywa uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Według statystyk aż 10-15% populacji dzieci ma ogromne problemy w szkole. Są nimi najczęściej dyslektycy. Już w 1896 roku opisano po raz pierwszy dysleksję – zaburzenia w procesie czytania i pisania mimo stosowania obowiązujących metod nauczania, normalnej inteligencji i normalnych warunków społeczno – kulturowych. Nie dotyczy ona tylko dzieci w wieku wczesnoszkolnym, gdyż z niej nie wychodzi się nigdy. Można jedynie łagodzić jej objawy. Dlatego też wszyscy nauczyciele (szkół średnich również) nie mogą obojętnie traktować tego zjawiska zostawiając go Polskiemu Towarzystwu Dysleksji działającemu w Polsce od 1990r. zrzeszającemu rodziców dzieci dyslektycznych i profesjonalistów czyli psychologów, logopedów, nauczycieli- terapeutów. Po pierwsze muszą chcieć zauważyć takich uczniów. Jest to stosunkowo łatwe zadanie. Uczniowie tacy bowiem otrzymują stale oceny niedostateczne. Mają zaburzoną strefę emocjonalną, a wiec: spadek motywacji do pracy, wyuczoną bezradność, zaniżoną samoocenę, apatię lub agresję, ucieczkę w chorobę, co objawia się wysoką absencją.
Po drugie zacząć systematyczną pracę z nimi uwzględniając następujące wskazówki:

1. Prawidłowo budować każdą lekcję
A) Skoro najlepiej zapamiętujemy to co jest na początku i końcu, tak budować lekcję, aby miała kilka początków i końców.
B) Bezpieczeństwo tkwi w różnorodności – wykorzystać więc różne metody pracy, aby zaangażować wzrokowców (27%), słuchowców (34%), ruchowców (37%).
C) Ukierunkować lekcję – na początku zdefiniować jej cel i na końcu sprawdzić, czy został osiągnięty.

2. Dyslektycy myślą wolniej – a więc muszą mieć więcej czasu na wykonanie zadania. Nie wyrywać ich od odpowiedzi, nie prosić ich o głośne przeczytanie tekstu w klasie. Wymagają „przeuczenia” – a więc częściej muszą powtórzyć przerobiony materiał.

3. Przy ocenianiu:
- Nagradzać za wysiłek, a nie za efekty
- Oceniać przede wszystkim wypowiedzi ustne
- Prace pisemne oceniać za treść a nie stronę graficzną i poprawność ortograficzną
- Obligować, żeby źle napisane prace zaliczali ustnie i o ile to konieczne partiami
- Unikać efektu przepowiedni
- Nie wzmacniać negatywnych stanów rzeczy („tu popełniłeś znowu błąd”, „to jest twoja zła strona”, itp.)

4. W miarę możliwości prowadzić zajęcia redukująco – wyrównawcze lub przynajmniej zlecać wykonanie dodatkowych ćwiczeń w domu i rzetelnie rozliczać z nich. Uczniowie tacy bowiem wymagają stałego dopingu i kontroli.

5. Indywidualizować wymagania. Muszą być one adekwatne do dysfunkcji – tylko wtedy uczniowie będą je chętniej i staranniej wykonywać. Nie bać się schodzić z wymaganiami do „bazy”, na której uczniowie pozostali – nawet jeżeli jest ona szczątkowo – prymitywna. Potem dopiero podnosić poprzeczkę.

Jestem pewna, że powyższe wskazówki przyniosą rezultaty: uczniom dyslektycznym wyrównają szanse edukacyjne, podwyższą samoocenę, nauczycielom dostarczą satysfakcji.
Mój optymizm bazuje na praktyce. Według powyższych wskazówek pracowałam w roku szkolnym 2002/2003 i widząc pozytywne rezultaty kontynuuję pracę z uczniami o specyficznych wymaganiach edukacyjnych.

Poniżej  „Ćwiczenia z języka niemieckiego i obcego dla uczniów z dysleksją”.  
Jestem pewna, że nauczyciele innych przedmiotów mogą opracować podobne uwzględniając specyfikę przedmiotu, którego uczą.

Ćwiczenia  z  języka   niemieckiego dla   uczniów z dysleksją
opracowała mgr Krystyna Wojt

1. Zastąp słowa symbolem:

Blume, Sonne, Tisch, Stuhl, Heft, Bleistift, Brille, Kuli, Mütze, Uhr, Fahrrad.

2. Poszukaj rymu:
lachen - machen
Hund - ...........
Klee - ...........
Präsident - ........... 
Kinder - ...........

3. Poniższe wyrazy to internacjonalizmy. Napisz je po niemiecku. Pamiętaj, że rzeczowniki piszemy dużą literą. 
taksówka   ................
kalendarz 
lampa 
klasa 
pacjent 
cukier 

4. Wyraz abstrakcyjny zastąp scenką!
schwören - żołnierze na przysiędze
Geburtstag, wünschen, fragen, vergessen, stehlen, leihen, Glück

5. Pantomima. Pokaż słowo.
Schere, Messer, Löffel,fallen, frieren,gehen, hängen (wieszać), laufen, riechen, rufen, schließen, essen, trinken, springen, sich kämmen, Rad fahren, lesen, bitten, schlafen, schlagen, schneiden, singen, sitzen, aufstehen, tragen, sterben, wachsen, waschen, brechen, werfen, ziehen 

6. Pionowo i poziomo wpisano 14 prezentów urodzinowych. Jakie?

P W M F S M T I E R
O A Ü A C A U H R W
S L T H H P W G P S
T K Z R M U K E A B
E M E R U P L L R U
R A F A C P E D F C
N N O D K E I H Ü H
B L U M E N D W M R
L T N I C H T S E J
K I N O K A R T E N

Ułóż podobnych pięć krzyżówek wpisując
a. przybory szkolne
b. członków rodziny
c. przedmioty szkolne
d. państwa europejskie
e. kolory

7. Chcąc szybko zapamiętać dziesięć poniższych słów:
a. Uporządkuj je według kolejności alfabetycznej
b. Podziel na części mowy (rzeczowniki, przymiotniki, czasowniki)
c. Ułóż z nimi luźne zdania.

r. Angelschein (karta wędkarska), angeln (łowić ryby), gern (chętnie), r. Parkwächter (stróż w parku), antworten (odpowiadać), kosten (kosztować), r. Fisch (ryba), groß (duży), haben (mieć), r. Ausweis (dowód)

8. Wymień po pięć wyrazów z końcówką:
a. -zig
b. –er
c. –en

9. Jakie słowa są tu ukryte? (zostały przestawione litery)
EISRE
HCMANE
TNREWI
CHLANE

10. W teczce są przybory szkolne. Wyciągnij je i nazwij.

11. Pokaż na lalce części ciała i nazwij je.

12. W klasie ukryłam długopis. Zgadnij gdzie ćwicząc przyimki.
Ist der Kuli im Schreibtisch? itp.

13. Podaj rodzinę wyrazów (minimum po 10 określeń) do słów:
s. Tier
e. Familie
e. Schule
r. Sport 

14. Narysuj ufoludka.
Rocko hat einen großen Kopf. Das rechte Auge ist klein. Das linke Auge ist größer 
als das rechte.Er hat zwei Nasen. Eine Nase ist 2 cm länger als die zweite.Rocko
hat drei Haare und drei Lippen. Sein Hals ist so dünn wie ein Bleistift. Der Bauch 
ist wie ein Ball. Er hat drei Beine und vier Hände.

15. Narysuj pokój.
Rechts, in der Ecke, auf dem Schreibtisch steht der Computer. Der Tisch hat drei 
Schubladen und steht auf dem Teppich, vor dem Fenster. Am Fenster hängt die Gardine. Auf dem Fensterbrett stehen drei Topfblumen. Das Bett steht links , an der Wand. Über dem Bett hängen schöne Poster. Zwischen dem Bett und dem Fenster, in der Ecke steht die Kommode. Auf der Kommode befindet sich das Aquarium mit sieben Fischen. Über der Kommode hängt der Spiegel. 

16. Do każdego przymiotnika dopasuj po pięć wyrazów.
weiß ist : Schnee, Milch, Sahne, Gardine, Papier
süß
traurig
gesund

17. Gra typu „MEMORY.” W księgarniach dostępna jest „ Gra pamięciowa do nauki
Języka niemieckiego”. Można ją wykonać samemu lub zlecić wykonanie uczniowi.

18. Wspólne czytanie na głos. Naśladując mnie poprawiasz wymowę i wzrasta twoje 
tempo czytania.

19. „Kostka gramatyczna” (jedno oczko „ich” czyli pierwsza osoba liczby pojedyńczej, 
„du” dwa oczka itp. Ćwiczymy koniugację w czasach teraźniejszym i przeszłych 
na czasownikach trinken, sein, spielen, nehmen, essen.

Powyższe ćwiczenia należy stale powtarzać zmieniając zakres leksykalny.
Liczy się systematyczność i nagradzanie ucznia nawet za małe postępy.

Krystyna Wojt

Bibliografia:
· „Języki obce w szkole” nr 7 / 2001
· „Języki obce w szkole” nr 2 / 2003

powrót